آغاز موج مهاجرت از پایتخت به روستاهای اطراف

به گزارش پایگاه خبری عصر بازآفرینی به نقل از جماران، مهاجرت از روستاها طی سال های گذشته از یکسو سبب خروج نیروی مولد از این مکان ها شده و حالا در شرایطی که این روستاها به جای تولید به خوابگاه فعالان مستقر در پایتخت نیز بدل شود، سرنوشت روستاها را در وضعیتی غیرقابل پیش بینی قرار داده است.
این درحالی است که بخش قابل ملاحظه ای از واحدهای مسکونی این روستاها مقاوم نیستند و شرایط نامناسبی دارند و معلوم نیست که چشم انداز آنها درصورت ادامه روند توسعه مهاجرپذیری برای اسکان شبانه دستخوش چه شرایطی خواهد بود.

اختلاف توزیع درآمد، کاهش شکاف دستمزد میان شهر و روستا، سرمایه گذاری و تعادل قیمت محصولات کشاورزی، فرسوده بودن مسکن و مهاجرت به کلانشهر تهران، مشکلات زیست محیطی و کم آبی تنها بخشی از مشکلات روستائیان جنوب پایتخت محسوب می شود و به نظر می رسد بر حجم مشکلات آنها در حال افزوده شدن است.

آنگونه که مسئولان اعلام کرده اند اکنون شمار زیادی از روستاها در جنوب تهران که به عنوان نگین سرسبز منطقه شناخته می شود، خالی از سکنه شده است و یکی از علت های آن، نبود درآمد پایدار عنوان شده است، همچنین اکثر خانه های روستایی این منطقه به دلیل قدمت آن دارای بافت فرسوده هستند و گاهی برخی از این خانه از سقف تیرچوبی برخوردارند.
بنابراین مشکلات و چگونگی شرایط زیستی روستاهای ری در میزگرد ایرنا شهرری با حضور مهدی نخعی رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری، فاطمه فکوریان بخشدار مرکزی شهرستان ری، احمد امانی مسئول دهیاری های شهرستان ری، عباس رضازاده عضو و فاطمه اسماعیلی کارشناس مسکن روستایی بخشداری مرکزی در خبرگزاری ایرنا برگزار و این مسائل از جنبه های مختلف بررسی شد.

** 60 درصد واحدهای مسکونی روستایی ری فرسوده هستند
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری با بیان اینکه 60 درصد واحدهای مسکونی روستایی ری فرسوده است، گفت: 56 هزار و 237 واحد مسکونی روستایی در این شهرستان وجود دارد که 33 هزار و 782 واحد آن فرسوده است.
مهدی نخعی با بیان اینکه شناسایی بافت های فرسوده یک اقدام موثر و ضروری در کاهش تلفات هنگام وقوع حوادث و زلزله است، افزود: از آنجایی که این شهرستان به نسبت سایر نقاط استان دارای جمعیت روستایی زیادی است، نیاز به توجه بیشتری در زمینه پیشگیری قبل از وقوع حوادث و زلزله است.
وی با بیان اینکه بنیاد مسکن ری سالانه 700 واحد مسکونی روستایی را مقاوم سازی می کند، عنوان کرد: تاکنون بیش از 6 هزار واحد مسکونی در این شهرستان مقاوم سازی شده که به نسبت تعداد کمتری را تشکیل می دهد.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری گفت: دولت تسهیلات و شرایطی را برای روستائیان در شهرستان ری فراهم کرده تا با بهره مندی از این امکانات بتوانند در ساخت خانه های ایمن و مقاوم اقدام کنند.
وی به شرایط دریافت تسهیلات برای روستائیان اشاره کرد و افزود: تسهیلات 250 میلیون ریالی به صورت قرض الحسنه با کارمزد پنج درصد به روستائیان پرداخت می شود.
نخعی ادامه داد: بر اساس مصوبه هیات وزیران و برای تسهیل در دریافت وام مسکن روستایی، مقرر شد تا متقاضیان از ضامن های زنجیره ای استفاده کنند.
وی بیان کرد: نبود همکاری بانک ها، نداشتن ضامن و مشکلات اقتصادی در بازپس دادن وام ها از مشکلات روستائیان برای دریافت تسهیلات به شمار می رود.

** طرح هادی در تمامی روستاهای بالای 20 خانوار اجرا شده است
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری با بیان اینکه مرحله اول طرح هادی در این شهرستان به اتمام رسیده است، گفت: این طرح در 94 روستا با هدف خدمات رسانی و بهسازی روستاها اجرا شد.
وی با بیان اینکه خدمات طرح هادی به روستاهای بیش از 20 خانوار ارائه می شود، اظهار داشت: بر اساس آمار نفوس مسکن در شهرستان ری 124 روستا وجود دارد که در 94 روستا طرح هادی اجرایی شده است.
طرح هادی روستایی در سال 78 تصویب شد که در قالب آن بافت موجود روستاها ساماندهی و اصلاح و برای امور دیگر همچون گسترش بعدی بافت و چگونگی استفاده از زمین و کاربردهای مختلف آن تعیین تکلیف می شود.
نخعی ادامه داد: طرح هادی روستایی برای ساماندهی و اصلاح بافت موجود، نحوه استفاده از زمین برای عملکرد های مختلف از جمله مسکونی، تولیدی، تجاری و کشاورزی، ساماندهی تاسیسات و تجهیزات عمومی روستایی اجرا می شود.
وی با اشاره به اینکه طرح هادی در روستاهای فاقد کد اجرا نشده است، افزود: روستاهای هفت دستگاه نسوز، تقی آباد، کوره فرنگی و قلعه علیمون (علیان) در گذشته فاقد کد بودند که امسال به محض اینکه کددار شدند، طرح هادی نیز در این روستاها اجرایی شد.
وی با بیان اینکه روستاهای بزرگ هزینه بیشتری برای اجرا و تهیه طرح هادی دریافت می کنند، عنوان کرد: در هر روستا با توجه به وسعت و تعداد جمعیت به صورت متغیر 200 تا 400 میلیون ریال هزینه می شود.

** 81 روستایی شهرستان ری برای ساخت مسکن به بانک معرفی شدند
رییس بنیاد مسکن ری در ادامه گفت: 81 روستایی در این شهرستان برای ساخت مسکن در قالب نوسازی و بهسازی به بانک های عامل معرفی شده اند.
نخعی اظهار داشت داشت: در پی ابلاغ پرداخت وام قرض الحسنه 250 میلیون ریالی به منظور ساخت مسکن، از ابتدای امسال تاکنون 81 روستایی درخواست خود را به شعبه های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این شهرستان استان ارائه داده اند.
به گفته وی تاکنون 33 متقاضی معرفی شده به بانک های عامل موفق به بستن قرارداد و دریافت تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن شده اند.
مقاوم سازی بافت های فرسوده با توجه به تعدد فراوان این نوع بافت ها و قرار گرفتن این شهرستان بر روی گسل های زلزله از ضروریات به شمار می رود، هم اکنون 56 هزار و 237 واحد مسکونی روستایی در این شهرستان وجود دارد که 33 هزار و 782 واحد آن فرسوده است.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری اضافه کرد: تسهیلات قرض الحسنه ارزان قیمت طرح ویژه نوسازی و بهسازی مسکن روستایی با ارائه پروانه ساخت و بدون سپرده گذاری و نوبت دهی با دوران مشارکت 15 ساله از طریق بانک های عامل در شهرستان در حال پرداخت به متقاضیان است.
وی تصریح کرد: همچنین در سال گذشته نیز 320 متقاضی دریافت تسهیلات مسکن روستایی به بانک ها معرفی شدند که 304 متقاضی موفق به انعقاد قرارداد شدند.
نخعی یادآور شد: سال گذشته 180 میلیون ریال تسهیلات برای ساخت و ساز هر واحدهای مسکونی بر روی اراضی و 200 میلیون ریال برای بافت های فرسوده پرداخت می شد که امسال به 250 میلیون ریال افزایش یافت.
وی ادامه داد: همچنین تسهیلات تعمیرات مسکن نیز به روستائیان تعلق می گیرد و بناهایی که از مقاومت و ماندگاری مطلوبی برخوردار نیستند تا سقف 50 میلیون ریال از این تسهیلات استقاده می کنند.
نخعی با اشاره به اینکه توانایی روستائیان ری در ساخت و ساز کاهش یافته است، عنوان کرد: افزایش قیمت مصالح، دستمزد کارگر و بنا و همچنین افزایش اجاره خانه ها از عوامل عدم تمایل مردم به ساخت و ساز بافت های فرسوده به شمار می رود.

** 7 هزار واحد مسکونی روستایی ری سند دار شدند
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری بیان کرد: روستاهایی با قدمت بسیار زیاد با هفت هزار واحد مسکونی روستایی وجود داشت که با همکاری ثبت اسناد و املاک سنددار شدند.
نخعی یادآور شد: طرح سند دار کردن واحدهای مسکونی روستایی در ری از برنامه سوم دولت و از سال 1381 آغاز شده و این طرح هم اکنون نیز تداوم دارد.
وی با بیان اینکه اجاره نامه ها برای دریافت سند باید به روز باشد، تصریح کرد: برخی از مالکان به دلیل موقوفه بودن ملک از دریافت سند خودداری می کنند، چرا که بعضی از آنها سالهاست که به اوقاف اجاره ای پرداخت نکرده اند.
وی گفت: سند دار کردن روستاها یکی از اقدامات بنیاد مسکن در راستای حمایت از روستائیان و ارائه تسهیلات به این اقشار است و نیاز است تا دیگر دستگاه های ذیربط در این زمینه همکاری لازم را داشته باشند.

** بیشتر روستاهای ری در شرایط بحرانی قرار دارند
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ری در ادامه عنوان کرد: بالغ بر 200 هزار نفر در روستاهای شهرستان ری ساکن هستند که با 34 هزار واحد مسکونی غیرمقاوم نیاز به حمایت های همه جانبه دارند.
وی با اشاره به اینکه در این شهرستان سه گسل فعال و خطرناک وجود دارد، تصریح کرد: یکی از گسل ها در شمال، یک گسل در جنوب و گسل دیگر هم در مرکز شهرستان ری قرار گرفته که در صورت فعالیت هر یک از این گسل ها، مشکلات و اتفاقات ناخوشایندی پیش خواهد آمد.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ری گفت: شیب تند زمین در کلانشهر تهران به سمت ری بوده و تمامی آب های سطحی زیرزمینی به این سمت جاری می شود که در صورت وقوع زلزله وضعیت ری به شکل باتلاقی در خواهد آمد که خطرات آن وصف ناشدنی است.
وی ادامه داد: آتش سوزی و انفجاز لوله های گاز از تبعات زلزله است که با توجه به بافت های فرسوده ری امکان امدادرسانی را نیز در این صورت با مشکل مواجه خواهد کرد.
نخعی اضافه کرد: متاسفانه اکثر روستاهای شهرستان ری در شرایط بحرانی قرار دارند و حاشیه نشینی و فقر اقتصادی این منطقه بر مشکلات آن افزوده است و نیاز است تا مسئولان با نگاه ویژه ای به این منطقه مشکلات را حل کنند.

** خشکسالی زمینه ساز مهاجرت روستاییان ری به تهران شده است
نخعی با بیان اینکه کم آبی روستاهای ری، زمینه ساز مهاجرت روستاییان به شهر شده است، گفت: حسن آباد فشافویه تبدیل به کویر شده در حالیکه این منطقه در گذشته به دشت طلایی ری معروف بوده و امروز به دلیل بی آبی و خشکسالی، کویری بیش نیست.
وی سد سازی را عامل اصلی مهاجرت روستاییان ری به سمت شهر تهران عنوان کرد و افزود: باید در این زمینه تدابیر ملی اندیشیده شود و رونق کشاورزی گذشته در جنوب تهران را دوباره زنده کرد و مردم را علاقه مند به سکونت در روستاها کرد.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ری به دیگر معضلات مهاجرت روستاییان اشاره کرد و گفت: متاسفانه سازمان محیط زیست با حضور دام در روستا به دلیل مسائل زیست محیطی مخالفت می کند که این موضوع معضلی برای روستائیان به شمار می رود.
وی بیان کرد: بر همگان آشکار است که دامداری یکی از صنعت های مولد و پایدار زندگی روستاییان محسوب می شود و باید در این زمینه تدابیر و برنامه ریزی های خاصی انجام گیرد تا این معضل نیز برطرف شود.

** روستاهای ری تبدیل به خوابگاه شده اند
مسئول امور دهیاری های فرمانداری ری نیز در ادامه با بیان اینکه روستاهای ری تبدیل به خوابگاه شده اند، اظهار داشت: بیشتر ساکنان روستاهای ری روزانه در کلانشهر تهران فعالیت می کنند و به علت گرانی مسکن، شبها را در این روستاها سپری می کنند.
احمد امانی تصریح کرد: هم اکنون اقلیم و هویت روستاهای ری کاملا تغیر کرده است و دیگر نمی توان به این مناطق بعنوان فضای تولید و کسب و کار محلی نگاه کرد.
وی با بیان اینکه روستائیان با تولید محصولات کشاورزی نقش مهمی در عرصه اقتصادی کشور ایفا می کنند، گفت: فضای تولید و بهینه روستاها باید به این مناطق بازگردد تا کشاورزی و دامپروری رونق گرفته و از مهاجرت های بی رویه جلوگیری شود.
وی ادامه داد: اگر روستاها محور تولید، همدلی و هم افزایی باشند، دیگر تبعات امنیتی در این بخش وجود نخواهد داشت و آن هویت اصلی روستا که شامل تولید می باشد به روستاها بر می گردد.

** روستاهای ری به سمت آسیب های اجتماعی می روند
بخشدار مرکزی شهرستان ری نیز در ادامه با اشاره به اینکه روستاها نباید مرکز توزیع آسیب های اجتماعی باشند، گفت: اقداماتی برای توسعه روستاها در حال انجام است تا روستاهای این شهرستان از آسیب های اجتماعی دور شوند.
فاطمه فکوریان بیان کرد: ماهیت روستاها به نسبت گذشته تغیر یافته و اگر برنامه مدونی در این زمینه انجام نشود در آینده شاهد سکونت روستاییان در حاشیه شهرهای بزرگ خواهیم بود که مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه دامپروری و کشاورزی در روستاها به مانند گذشته نیست، افزود: زیرساخت هایی برای توسعه پایدار روستاها مورد نیاز است که بدون برنامه ریزی و دست خالی این موضوع مهم حل شدنی نیست و این مشکلات موجب می شود تا روستاها به سمت مشکلات اجتماعی نیز بروند.
بخشدار مرکزی ری به اجرای طرح هادی در روستاها اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه طرح هادی هر 10 سال یکبار بازنگری می شود زمان بررسی ها طولانی شده و همین مساله مشکلاتی را برای روستاهای این شهرستان ایجاد کرده است.
وی به کمبود بودجه در اجرای طرح های عمرانی در روستاهای ری اشاره کرد و گفت: دستگاه های خدمات رسان روستایی مانند آبفا، بنیاد مسکن و فرمانداری باید در این زمینه با همکاری بیشتری به سمت حل مشکلات روستایی پیش روند.

** نگاه گردشگری به روستاهای ری یک ضرورت است
بخشدار مرکزی ری با بیان اینکه نگاه گردشگری به روستاها یک ضرورت و الزام به شمار می رود، گفت: روستاهای بخش مرکزی نباید برای اهالی منطقه به خوابگاه تبدیل شوند بلکه باید جاذبه های گردشگری در این منطقه احصاء شود.
فکوریان ادامه داد: با توجه به نزدیکی شهرستان ری به تهران می توان از فضای بوم گردی در حوزه گردشگری استفاده کرد.
وی با بیان اینکه حاجی آباد ری به قطب گردشگری جنوب پایتخت تبدیل می شود، افزود: برنامه های ویژه ای برای تبدیل بافت صخره ای حاجی آباد به عنوان ماسوله ری به قطب گردشگری جنوب پایتخت تدوین شده است.
بافت صخره ای معروف به حاجی آباد در دامنه کوه نقاره خانه در جاده امین آباد شامل هفت دستگاه اثری معظم با پلانی دایره ای شکل قرار گرفته که این بافت متعلق به اینانج یکی از فرماندهان ری از زمان سلطان سنجر سلجوقی بوده که در این مکان مدفون شده است.
فکوریان با بیان اینکه 560 میلیون تومان برای بازسازی بافت صخره ای امین آباد تخصیص یافته است، عنوان کرد: 2 میلیارد و 700 میلیون تومان اعتبار نیز در زمینه ساخت و بهسازی جاده شهید رستگار اختصاص یافت تا بتوان در زمینه جلب و جذب سرمایه گذار برای توسعه گردشگری در این منطقه اقدام کرد.
وی اظهار داشت: نگاه گردشگری به روستاهای شهرستان ری یک ضرورت است چرا که تبدیل ری به قطب گردشگری سبب توسعه اقتصادی در منطقه می شود.
بخشدار مرکزی ری با بیان اینکه تغیر ذائقه مردم نیاز به اقدامات فرهنگی دارد، افزود: وجود سرمایه گذار و ایجاد اشتغال در بخش مرکزی ری در راستای سامان دادن به منطقه با هدف توسعه گردشگری از اولویت ها است.
فکوریان وجود آثار تاریخی در بخش روستایی ری را ظرفیت مهم گردشگری بیان کرد و گفت: ساماندهی روستاها و توسعه صنعت گردشگری در این مناطق از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری می کند.

** مشکلات زیستی تهران به سمت روستاهای ری سرازیر شده اند
کارشناس مسکن روستایی بخشداری مرکزی ری نیز در ادامه به مشکلات زیستی روستاهای این بخش اشاره کرد و گفت: آلودگی آب های زیر زمینی، آلودگی هوا و بوی نامطبوع ناشی از مشکلات شهر تهران است که به این مناطق تحمیل شده است.
انسیه اسماعیلی به اجرای طرح پاکسازی و نظافت زیست محیطی بخش مرکزی ری نیز اشاره کرد و گفت: به صورت ماهانه هر بار قسمتی از این بخش پاکسازی می شود، ضمن اینکه آموزش های لازم نیز در این موارد به مردم داده می شود.
وی با اشاره به اینکه دوره جدیدی از سرمایه گذاری در حوزه گردشگری روستاهای ری آغاز شده است، عنوان کرد: از فضاهای تاریخی و مراکز بوم گردی می توان در رونق صنعت گردشگری بهره برداری کرد.
این کارشناس روستایی یادآور شد: با وجود مهاجرت روستاییان ری به حاشیه شهر تهران نیاز است در این زمینه برنامه ریزی بیشتری انجام گیرد و لازمه آن هم رونق گردشگری و توسعه روستاهاست.
وی معرفی جاذبه های تاریخی را از مهمترین عوامل جذب گردشگر به این منطقه بیان کرد و گفت: رهایی از نخاله های اطراف روستاها و عاری شدن روستاهای بخش مرکزی از هر گونه چهار دیواری ضایعاتی راهکاری دیگر در جذب گردشگر است.
اسماعیلی کوه بی بی شهربانو را از مهمترین مناطق گردشگری جنوب پایتخت نامید و گفت: اقدامات خوبی در این منطقه برای جذب گردشگر در حال انجام است وسعی داریم تا در آینده ای نزدیک گردشگران زیادی را به سمت این جاذبه ها جذب کنبم.
بخشدار مرکزی ری نیز در ادامه عنوان کرد: کمیته محیط زیست برای ساماندهی مشکلات زیستی این منطقه در فرمانداری این شهرستان تشکیل شده و اقدامات خوبی نیز در این زمینه انجام شده است.
فاطمه فکوریان اجرای طرح های عمرانی را از اولویت های بخشداری ری عنوان کرد و گفت: بالغ بر 50 درصد روشنایی خیابان ها و کوچه های فرعی روستاهای این بخش اصلاح شده است.
وی عنوان کرد: احداث فضاهای فرهنگی، ورزشی و اجتماعی در روستاها ضرورت است و در این زمینه نیز فعالیت های مناسبی انجام شده که ساخت سالن های ورزشی روستاهای اشرف آباد و امین آباد از اجمله این طرح ها محسوب می شود.
فکوریان با بیان اینکه فضای همدلی و همکاری باعث رونق کارها و توسعه روستاها می شود، گفت: ایجاد فضاهای ورزشی و فرهنگی و تسهیلات برای روستاییان از مهاجرت بی رویه آنها به شهرها جلوگیری می کند.