بازآفرینی شهری به دنبال ایجاد «خود مدیری» محله است

به گزارش پایگاه خبری عصر بازآفرینی به نقل از انجمن شهرسازی ایران، مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار ایجاد مدیریت یکپارچه شهری را از اقدامات مهم برنامه ملی بازآفرینی برشمرد و گفت: در گذشته عدم هم افزایی در مدیریت شهری به پایداری ناکارآمدی محلات منجر می شد.

کمال نوذری، مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار، با اشاره به اینکه مشکلات متعدد و مختلفی در محلات ناکارآمد و فرسوده شهری وجود دارد، اظهار کرد: دولت و شهرداری ها تلاش می کنند در قالب برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار به ابعاد مختلف این مشکلات بپردازند و در این راستا کنشگران نیز نقش خود را ایفا می کنند.  

وی با بیان اینکه معضل مسکن در کشور بعد از دهه های ۴۰ و ۵۰  به تدریج در شهرهای بزرگ بروز کرد، افزود: در گذشته تصور می شد تنها مشکل محلات ناکارآمد و فقیرنشین شهری تامین مسکن است و به همین دلیل در شهرهای بندرعباس، تهران و مشهد برای ساکنان این محلات، در سایت های جدید، مسکن سازی شد اما با گذشت زمان، ساکنان این سایت ها خانه های خود را فروختند و مجددا محلات ناکارآمد دیگری در پیرامون شهرها ایجاد کردند.

مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار ادامه داد: پیش از این تنها دلیل بروز معضل مسکن، فقر شهری و راه حل آن ساختمان سازی برشمرده می شد در حالیکه محلات با مشکلات متعددی از قبیل مشکلات اقتصادی، آموزشی، اجتماعی و عمرانی مواجه بودند و در برنامه ها و تصمیم سازی ها این تعدد مشکلات در کنار یکدیگر در نظر گرفته نمی شد.  

وی با اشاره به بخشی بودن تشکیلات نظام اداری به عنوان یکی از موانع بازآفرینی شهری اظهار کرد: تعدد سازمان های دست اندرکار در بخش کالبدی و عمرانی و بخشی بودن تشکیلات سازمانی درکنار مشکلات متعدد محلات، در گذشته مانع بزرگی در مسیر بازآفرینی شهری بود و معمولا اقدامات انجام شده به دلیل عدم هم افزایی و هماهنگی به پایداری ناکارآمدی محلات و هدررفت منابع و اعتبارات منجر می شد.

نوذری با بیان اینکه در حال حاضر ستادهای بازآفرینی شهری، در راستای پوشش اقدامات ناهماهنگ سازمان ها و ایجاد مدیریت یکپارچه شهری توسط دولت تشکیل شده است، گفت: سابقه تشکیل ستادهای توانمندسازی در سکونتگاه های غیررسمی در دهه  ۸۰ نیز وجود داشت و اکنون به عنوان یک تجربه خوب، تحت عنوان ستاد بازآفرینی با نقش جدید به تمام محلات ناکارآمد شهری اشاعه پیدا کرده است.  

وی اظهارکرد: ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار با ریاست، رییس جمهور و دبیری مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران تشکیل شده و این ستاد در حال حاضر ۲۲ عضو رسمی متشکل از دستگاه ها و نهادهای ملی دارد و بنا بر آیین نامه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار این اعضا قابل افزایش هستند.

مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار با اشاره به اینکه در این ستاد دستگاه های مختلف حاکمیتی، دولتی، عمومی و مردم نهاد حضور دارند.

وی ضمن بیان اینکه استانداران استان ها ریاست  و مدیران کل راه و شهر سازی، دبیری ستاد بازآفرینی شهری را برعهده دارند، افزود: این ستادها در سطح شهرستان نیز تشکیل می شود و ریاست آن بر عهده فرماندار و دبیری آن بر عهده شهردار خواهد بود.

مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری با اشاره به اینکه در بازآفرینی شهری باید به سه مقوله ظرفیت سازی، نهادسازی و اقدامات اجرایی توجه داشت، گفت: تشکیل نهادهای محلی اقدامی ضروری در راستای موفقیت برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار است که باید با مشارکت در سطح محلات اتفاق بیافتد.

وی تاکید کرد: تعامل و همکاری دستگاه های دولتی، عمومی و سازمان های مردم نهاد در موفقیت و پایداری برنامه بازآفرینی شهری مهم است اما بخش اصلی این موضوع به همکاری، تعامل و مشارکت مردم بستگی دارد.

نوذری با اشاره به لزوم مشارکت مردم در برنامه بازآفرینی شهری، تحت عنوان نهادهای محلی خاطرنشان کرد: به دلیل تعدد مشکلات محلات ناکارآمد، افراد مراجعه کننده به دستگاه های مدیریت شهری مطالبات مختلفی را مطرح می کنند و دستگاه ها نیز به دلیل تعدد مراجعات و ناکافی بودن منابع نمی توانند اولویت بندی مناسبی از مشکلات داشته و پاسخگوی همه آن ها باشند این در حالیست که نهادهای محلی می توانند مشکلات محله را اولویت بندی و نیازسنجی کنند و از این طریق به دستگاه های مدیریت شهری در اجرای برنامه بازآفرینی یاری رسانند. 

   مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار، نهادسازی و ظرفیت سازی در مشارکت مردمی را امری جدی برشمرد و گفت: تشکیل نهادهای محلی، از الزامات کاهش فقر شهری است که معضل اساسی محلات ناکارآمد شهری را به وجود آورده و قطعا برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار بدون آن موفق نخواهد بود.

وی ادامه داد: در صورت فراهم کردن عرصه برای مشارکت مردم در برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار، سرمایه های اقتصادی و اجتماعی مردم درکنار منابع محدود شهرداری ها و دستگاه های دولتی می تواند موثر باشد و مسئولیت پذیری دو سویه ای بین ستادها و ساکنان محلات ایجاد کند.  

نوذری تاکید کرد: برنامه بازآفرینی شهری به دنبال ایجاد و ارتقا “خود مدیری” محله و ایجاد ظرفیتی برای ساکنان در تعیین اهداف و منابع توسعه، اجرای پروژه ها و تعیین اولویت ها در محله و نظارت بر اقدامات کنشگران خارج از محله است.

وی ادامه داد: در “خود مدیری” و تشکل سازی محلات، مشارکت مردمی باید از حالت انفعال خارج شود و به مشارکت پویایی تبدیل شود که مردم را به عنوان یکی  از شرکای اصلی در برنامه بازآفرینی محلات معرفی می کند.

مدیرگروه امور استان های دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری گفت: در برنامه بازآفرینی شهری اغلب اوقات کمبود بودجه و منابع اعتباری وجود ندارد و مساله اساسی هم افزایی و اقدامات مشترک است. بنابراین یکی از مهمترین اقدامات نهادسازی و ایجاد ستاد بازآفرینی شهری است.

نوذری با تاکید بر تسهیل فرآیندها، ضوابط و مقررات موجود و تسهیل اقدامات کنشگران در محلات افزود: معمولا در بازآفرینی شهری برنامه ها متناسب با نیازهای محله تعیین نمی شود و به همین دلیل در حال حاضر دولت به دنبال تسهیل فرآیندها و قوانین است تا نیازهای ساکنان محلات، توسط خود آنها تعیین و برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار با موفقیت انجام شود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: هماهنگی سازمان ها به دلیل شرح وظایف و مشکلات متنوع، بسیار دشوار است اما به هر ترتیب بر اساس الزامات سازمانی، در هر ارگانی اقداماتی انجام می شود و تلاش دولت بر این است که این اقدامات هم افزا و هم راستا شود.