«ناو» ظرفیتی که زیرچرخ بی‌توجهی له می‌شود

به گزارش پایگاه خبری عصر بازآفرینی به نقل از فارس، منطقه اورامان از جمله مناطق زیبا و دیدنی استان کردستان است منطقه‌ای با طبیعت زیبا و بی‌نظیر که با وجود نداشتن راه‌ ارتباطی مناسب هر سال میزبان 10ها هزار نفر گردشگر از نقاط دور نزدیک کشور و حتی مهمانانی از کشورهای خارجی است.

طبیعت بکر، کوه‌های سر به فلک کشیده، پوشش جنگلی متنوع، رودخانه‌های دائمی و فصلی، چشمه‌های جوشان آب‌های معدنی و آب و هوای چهار فصل از جمله جاذبه‌های طبیعی این منطقه است.

روستای «ناو» از توابع  دهستان شالیار  سروآباد در استان کردستان است، مسیر این روستا در عین سخت و صعب‌العبور بودن، زیبایی‌های بی‌مانندی دارد که هیچ زبانی را یارای بیان و هیچ قلمی را توان نگاشتن نیست.

بافت روستای ناو مانند بسیاری از روستاهای منطقه اورامانات، سنتی است و پشت بام هر خانه حیاط خانه دیگری محسوب می‌شود، اینجا لبخند میزبان هدیه به مهمان است، مردمان این دیار صاف و صمیمی با گویش اورامی لبخندی از سر شوق نثار مهمانان می‌کنند تا آغازی بر ساعت خوش و به یادماندنی برایشان در این روستا شود.

فصل انار است، زمین خوان کرمش را به روی مردمان سخت‌کوش ناو گشوده است، درختان انار به بار نشسته و لبخند زیبای یاقوت‌های سرخ بر درختان شکفته است.

مردمان روستا در گوشه و کنار مشغول چیدن انارهای سرخ هستند، دانه‌های یاقوت بهشتی با کوبیدن چوب در میان انگشتان فاطمه به پایین می‌خزد و در کنار هم قرار می‌گیرند تا سرنوشت تازه‌ای را تجربه کنند.

حال و هوای این روزهای روستای ناو اناری است، گونه‌های کودکان آبادی همچون دانه‌های انار سرخ است و لبخند شکفته شده بر پهنه صورتهایشان حکایت از تازگی و سرزندگی دارد.

اینجا گنجینه صفا و صمیمیت و راهی با ارزش از مهر و مهربانی را خواهی یافت، اینجا نور محبت بر قلب عاشقان سرزمین کهن ایران زمین درخشیدن می‌گیرد و تنها با یک دل باید دلداری کرد. دل مهربانی، دل بخشندگی، دل صداقت و دل رفاقت ... .

طبیعت روستای ناو و مردمانش فدای خنده‌های مهمان‌ است و بس، اینجا مهر را در زیبایی طبیعت و مهربانی را در صداقت مردمانش می‌یابی... .

لبخند زیبای آفرینش بر لبان طبیعت زیبا و دلربای روستای ناو آرامش و آسایش لحظات را بر آراستگی و آسودگی به یک آشنایی ماندگار مبدل می‌کند و کلام نوازشگر طبیعت کوهستانی این روستا در زیر سایه‌سار درختان انار با تمام بضاعتش عشق را در معنای راستینش به مهمانان هدیه می‌کند.

کوچه‌های روستا پستی و بلندی‌های زیادی دارد، طرح هادی به قول دهیار سال‌ها قبل در بخشی از روستای ناو اجرا شده است که البته گذشت زمان تنها رگ‌های کوچکی از این طرح را باقی گذاشته است.

دیوار خانه‌های ناو به روش خشکه چین اورامانت ساخته شده و بدون استفاده از ملات با قرار دادن سنگ‌هایی که اغلبا از دل کوهای اطراف روستا توسط مردمان سخت‌کوش این دیار کنده و بعد از طی مسافت‌های طولانی در دره‌های صعب‌العبور به روستا آورده می‌شود بالا می‌رود.

با رئیس شورای روستای ناو هم سخن می شوم تا در مورد ظرفیت‌ها و مشکلات روستا توضیح دهد.

به گفته محمدرشید شریفی، روستای ناو 157 خانوار و جمعیتی بالغ بر 780 نفر دارد که تاکنون 28 پزشک را تحویل جامعه داده است.

سندی در مورد اینکه روستای ناو در چه تاریخی بنیان نهاده شده، وجود ندارد ولی در طول تاریخ همواره قطب تولید انار و انجیر بوده است.

ساکنان امروز روستا اغلبا افرادی سالخورده هستند که روزهای جوانی را پشت سر گذاشته می‌خواهند صبای باقیمانده عمرشان را نیز به دور از دغدغه‌ها در همین روستای بکر و زیبا بگذرانند.

وظیفه دهیار تلاش برای توسعه روستا و رفع مشکلات است تلاشی که بدون همیاری مردم و حمایت دولت امکان پذیر نیست و زمانی می‌تواند موفق عمل کند که مردم و مسوولین هر دو پای کار باشند.

طرح هادی در روستا اجرا شده ولی به گفته دهیار این روستا، زیرساخت‌هایی که قبل از اجرای این طرح باید انجام می‌گرفت نادیده گرفته شده است.

مهم‌ترین منبع درآمد مردم روستای ناو کشاورزی به ویژه باغداری است، البته تعدادی از آنها هم به دامداری نیز اشتغال دارند که رونق چندانی ندارد.

ماموستا شریفی می‌گوید: با آبگیری سد داریان بخش زیادی از انارستان‌ها و باغ‌های انجیر ناو زیر آب رفت و اگر چه وعده هایی از سوی مسؤولان برای توسعه باغات در نقاط دیگری از این روستا داده شد هنوز جامه عمل به خود نگرفته است و پیگری‌های انجام گرفته در این راستا نیز تاکنون هیچ خروجی نداشته است.

از سوی دیگر با وجود اینکه قرار شد از محل سد داریان پروژه پرورش ماهی به روستای ناو داده شود که متاسفانه الان می‌گویند براساس قانون این آب مختص آب شرب است و نباید در محل دیگری مورد استفاده قرار گیرد.

مردم این روستا با وجود تمام کمبودها و مشکلات، زندگی در روستا را به مهاجرت ترجیح می‌دهند و می‌گویند اگر از کاسه سد داریان پمپاژ برای این روستا اختصاص داده شود شاهد توسعه و اشتغالزایی برای روستایان خواهیم بود.

وی اذعان کرد: روستای ناو و بخش شالیار به عنوان منطقه گردشگری شناخته شده است اما در بحث گردشگری در این مناطق فرهنگسازی لازم انجام نشده و نیاز به کار و تلاش دارد.

به گفته رئیس شورای ناو، اکثر مردم روستا در 6 ماهه نخست سال به دلیل دامداری و کشاورزی به «هوار» می‌روند، 80 درصد جاده هوار به عنوان منطقه گردشگری شناخته شده است و تا کنون چندین بار از سوی میراث فرهنگی برای ثبت ملی این منطقه حضور پیدا کرده‌اند اما باید قبول داشته باشیم که گردشگری زمانی رونق پیدا می‌کند که زیرساخت‌ باشد، ولی متاسفانه مهم‌ترین نیازهای زیرساختی در این منطقه که جاده دسترسی است شرایط مطلوبی ندارد.

وی افزود: برای توسعه گردشگری نیاز به زیرساخت است اگر زیرساخت‌های لازم ایجاد شود قطعا شاهد رونق و توسعه گردشگری در این منطقه خواهیم بود.

بسیاری از گردشگران دوست دارند در این مناطق بکر شب‌مانی داشته باشند، اما در بحث خانه‌های بوم گردی تاکنون در این روستا اقدامی صورت نگرفته است و نیاز به تلاش و جدیت بیشتری از سوی مسؤولان و البته همیاری مردم  دارد.

صنعت گردشگری امروز به عنوان یکی از پردرآمدترین صنعت‌ها در جهان شناخته شده و بسیاری از کشورها با ورود به این حوزه توانسته‌اند به لحاظ اقتصادی پیشرفت‌های زیادی بکنند، اما متاسفانه با وجود ظرفیت‌های بالایی که کشور ما به عنوان کشور چهار فصل در این زمینه دارد نتوانسته‌ایم آنگونه که باید از این پتانسیل استفاده کنیم.

روستای ناو با وجود اینکه جزو آخرین روستاهای کردستان محسوب و به لحاظ زیرساختی مشکلات زیادی دارد، اما از نظر نیروی انسانی دارای ظرفیت بالایی است تا جایکه 20 نفر از برترین‌های راه یافتگان به کنکور سراسری از اهالی این روستا بوده و با بهترین رتبه‌ها به دانشگاه راه پیدا کرده‌اند.

در این روستا حافظ کل قرآن هم داریم که با وجود اینکه از نعمت بینایی بی‌بهره هستند اما توانسته‌اند در کمترین بازه زمانی قرآن مجید را به صورت کامل حفظ کنند و الان نیز به عنوان دانشجوهای توانمند در دانشگاه‌های سطح استان مشغول به تحصیل هستند.

یکی از نیازهای اساسی در این روستا بحث اشتغال پایدار است که به عنوان روحانی روستا بارها به جوانان اعلام کرده‌ایم برای رونق اشتغال و اقتصاد روستا از تسهیلات کم‌بهره استفاده و زمینه توسعه گردشگری و کشاورزی را در منطقه فراهم سازند.

باید ظرفیت توسعه اشتغال و رونق اقتصادی در روستاها فراهم شود تا روستانشینان به سمت شهرها کشیده نشوند چرا که این کار در کنار خالی شدن روستاها از سکنه موجب گسترش حاشیه‌نشینی و مشکلات مختلف در این حوزه خواهد شد.

برای چند ساعتی در هوار روستای ناو مهمان خانواده گرم و سرشار از صمیمیت وهاب علی‌نژاد می‌شویم، در پشت‌بام خانه سفره‌ای برای مهمانان پهن کرده‌اند سفره‌ای که حاصل دسترنج چند ساله او و همسرش است.

سرخی یاقوت‌های سرخ زیر تلالو آفتاب می‌درخشد و لبخندی از رضایت بر لبان مهمانان نقش می‌بندد اینجا زندگی با تمام سختی‌ها و مشکلات هنوز ساز بودن و ماندن می‌نوازد.

مردم برای رسیدن به هوارهایشان راه دسترسی مناسب ندارند و باید هر روز مسیرهای سخت و صعب‌العبوری را پشت سر بگذارند، اما با وجود همه اینها قصد عقب‌نشینی ندارند و می‌گویند، زمانی که انارهای سرخ بر درختان باغ می‌شکفد خستگی روزهای تلاش از وجودمان بیرون می‌رود.

مشکل اصلی روستانشینان بعد از به بار نشستن درختان میوه نبود راه دسترسی مناسب برای رساندن این محصولات به بازارهای فروش است راه سخت است، انارها را باید برکول حمل کنند و این کار فشار زیادی را به آنها تحمیل می‌کند.

گردشگران زیادی برای خرید انار به روستای ناو سر می‌زنند و در باغ‌ستان‌های انار این منطقه ساعاتی را به دور از هیاهوهای روزمره به استراحت و آسایش سپری می‌کنند، دوست دارند انارها را از درخت‌ها با دست خود بچینند و به عنوان توشه راه به همراه ببرند، اما مسیر آمده را بدون هیچ باری به سختی طی کرده و خوب می‌دانند رفتن با بار سنگین تقریبا برایشان سخت و محال است.

کا وهاب می‌گوید: سال گذشته از شهرستان‌های سقز و بانه مسافرانی داشتیم مقدار زیادی انار می‌خواستند چون نمی‌توانستند با کول ببرند پشیمان شدند، اگر جاده دسترسی مناسب داشتیم قطعا شاهد بیشترین رونق اقتصادی در این مناطق بودیم که این کار نیاز به توجه بیشتر مسؤولان امر دارد.

بخشی زیادی از انارها توسط بانوان سختکوش روستای ناو آب انار و مقداری هم به «رب» تبدیل می‌شود، که هر کیلو را اینجا مفت از باغداران می‌خرند و فرسنگ‌ها آنطرف‌تر با قیمت گزاف به فروش می‌رسانند.

انارها به همت بانوان دان می‌شود، دانه‌های انار به صورت کامل سنتی آبگیری و در همان محل باغ بر دیگ‌های سوار شده بر تنورهای گرم شده از چوب خشک درختان تبدیل به رب می‌شود.

«رب انار» روستاهای اورامان مشهور است و به قول مردمان آبادی طرفداران زیادی دارد که اگر بستر تولید آن در سطح بیشتر فراهم شود، قطعا می‌تواند به عنوان یک برند این روستا را بیشتر به مرم بشناساند و رونق اقتصادی را برای روستانشینان به دنبال داشته باشد.

فصل برداشت انار که پایان می‌یابد کار و تلاش در عرصه دیگری از تولید خود را نشان می‌دهد، گیوه‌بافی«کلاش» پای‌افزاری که پای راست و چپ ندارد و صفر تا 100 آن توسط زنان و مردان آبادی در فرآیندی سخت و پرتلاش بافته می‌شود!

کا وهاب می‌گوید: به همراه همسرش یک روز در میان یک جفت کلاش می‌بافند که هر جفت آن را از آنها 120 هزار تومان می‌خرند و در بازار بالای 300 هزار تومان می‌فروشند.

وی افزود: با بالا رفتن نرخ ارز مواد اولیه ساخت کلاش هم گران‌تر دستشان می‌رسد و این در قیمت فروش هم تاثیرگذار است.

بچه‌های کا وهاب سامان پیدا کرده‌اند و کمتر در بحث باغدارای و تولید کلاش به او و همسرش کمک می‌کنند، 6 دهه از زندگی‌اش گذشته است و ماهانه 450 هزار تومان حقوق بازنشستگی می‌گیرد.

خوردن این میوه بهشتی بعد از غذا رنگ چهره را زیبا و هضم غذا را آسان می‌کند، انار شیرین سرفه را تسکین می‌دهد و صدا را باز می‌کند و خارش‌های بدن را تسکین می‌بخشد، یاقوت سرخ مقوی معده و کبد و نوع ترش آن برای درمان زخم‌های دهان حرف ندارد.

خوردن انار با دانه از صدا کردن شکم جلوگیری و غم و اندوه را از بین می‌برد و دم کرده یا جوشانده برگ انار کم خونی و احساس خستگی را از بین می‌برد و مرهم خوبی برای از بین بردن میگرن است.

وقتی در شور و شعف طبیعت گم می‌شوی، وقتی مغفول و مبهوت افق‌های بلند می‌گردی، وقتی که به فراسوی خیال صعود می‌کنی، وقتی به عروج خورشید و طریق احساس دل می‌سپاری آن وقت است که به آرامش رسیده‌ای و به عظمت و بزرگی خالق این زیبایی‌ها پی‌خواهی برد.

روستای «ناو» را با همه زیبایی‌هایش پشت سر می‌گذارم روستایی که امروزش به برکت دستان پینه بسته کا وهاب‌ها و همسرش هنوز سرخ است، اما اگر برای تخصیص آب و مسیر دسترسی آن از سوی مسؤولان و متولیان امر کاری انجام نشود، شاید این سرخی را در آینده نداشته باشد، آبی که همین نزدیکی پشت دیوارهای سد داریان جمع شده ولی باغات انار منطقه اورامان تشنه‌اند.